Een tuin vol groen en bloemen is prachtig, maar een echt zomers gevoel krijg je pas als er ook wat leven in de tuin zit: vogels, bijtjes, vlinders… Het aantal bijen en vlinders in België is de laatste jaren gedaald, en dat is erg jammer. Ook planten hebben baat bij deze insecten: ze zorgen immers voor de bestuiving. Zonder bijen, geen fruit... Met deze tips maak je van je tuin een heuse B&B voor vlinders en bijen.
Voor vlinders begint alles bij de juiste waardplanten: elke vlinder begint zijn leven als een rups, en die heeft ook eten nodig. De larven van een koolwitje zijn dol op allerlei koolsoorten, die van de zeldzame koninginnenpage leven erg graag op venkel of dille. Maar vaak zijn de planten waar rupsen dol op zijn niet de allermooiste of meest populaire planten. De brandnetel bijvoorbeeld is een van de voornaamste waardplanten: rupsen van de kleine vos, atalanta en de dagpauwoog leven er van! Wilde grassoorten zijn dan weer de waardplanten van verschillende soorten zandoogjes en de argusvlinder. De oranje tip zet zijn eitjes graag af op pinksterbloemen. Veel van deze waardplanten horen niet thuis in een siertuin, maar vaak is er achterin de tuin, in een verloren hoekje of aan de grachtkant wel plaats voor deze planten. Denk dus twee keer na voor je daar alles afmaait…
Gelukkig zijn de meeste planten waar volwassen vlinders en bijen op afkomen wel erg sierlijk in de tuin. Een ideale vlinder- en bijentuin heeft bloem vanaf begin april tot oktober, zorg dus voor voldoende afwisseling. De meeste soorten houden net als hun fladderende bezoekers van een plaatsje in de volle zon. Een kort overzichtje van enkele van de beste vlinderlokkende en bijvriendelijke planten.
De vlinderstruik (Buddleja davidii) –de naam zegt het zelf- is een van de beste vlinder- en bijlokkende planten. Deze wat hogere struik geeft lange bloemtrossen vanaf het midden van de zomer, en is verkrijgbaar in verschillende kleuren. Geef de plant een plaats in de zon, en zodra hij bloeit komen er gegarandeerd vlinders én bijen op af.
Paarse zonnehoed (Echinacea purpurea) is een prachtige zomerbloeiende vaste plant met een erg groot en dik bloemhart vol stuifmeel, dat erg aanlokkelijk is voor vlinders en bijen. De gewone soort is paars van kleur, maar er bestaan ook witte, rode, oranje en pastelkleurige varianten.
Kruipende zenegroen (Ajuga reptans) bloeit al van in de lente, en trekt de vroegere vlinders zoals de citroenvlinder aan. Deze bodembedekkende vaste plant bloeit met blauwe bloemen op iets hogere aren, en is verkrijgbaar met groen, bruin of bont blad.
Zorg ook vroeg in het jaar voor bijvriendelijke planten. Vroegbloeiende planten zoals Helleborus en Camelia zorgen al in februari en maart voor voedsel voor de eerste bijtjes en hommels. Bijen die dan geen voedsel vinden, sterven. In elke tuin horen dus enkele vroegbloeiende planten thuis!
Herfstaster (Aster novi-belgii) bloeit pas laat op het seizoen, en mag daarom niet ontbreken in een vlindervriendelijke tuin. De kleine margrietachtige bloempjes zijn verkrijgbaar in verschillende kleuren en hoogtes.
Verder zijn heel wat eenjarige zomerbloeiers aantrekkelijk, zoals bijvoorbeeld de eenjarige Cosmos, Heliotroop, Lantana of Margriet.
Ook hemelsleutel (Sedum) is verkrijgbaar in verschillende hoogtes en (blad)kleuren, vooral de soorten ‘Herbstfreude’, ‘Mrs Goodbud’ en de paarsbladige ‘José aubergine’ zijn aanraders. Deze vaste planten bloeien vanaf augustus tot een eind in de herfst, en trekken massa’s bijen en vlinders aan. De plant sterft tijdens de winter bovengronds af, maar komt elk jaar opnieuw terug.
Ijzerhard (Verbena bonariensis) is een hogere, wat iele vaste plant die bloeit met opvallende violetblauwe bloemschermen op lange stelen heel de zomer door. Erg mooi achteraan in de border, en fantastisch voor vlinders. Nieuw is de variëteit ‘Lollipop’, deze blijft lager (zo’n 60cm hoog) en is ook geschikt voor wie wat minder ruimte heeft.
Ook lavendel (Lavandula angustifolia) is een echte bijen- en vlinderlokker. Met wat geluk komt er een kolibrievlinder op af: deze wat kleinere trekvlinder vliegt zowel overdag als ’s avonds, en blijft supersnel fladderend voor de bloemen hangen om met zijn lange tong de nectar op te zuigen, net als een kolibrie. Een prachtig schouwspel, minder zeldzaam dan je denkt, maar je moet er wel oog voor hebben!
Wanneer het aantal bloemen afneemt in het najaar, zijn er een aantal vlinders die overschakelen op een dieet van rottend fruit. Zo zijn het bont zandoogje, de gehakkelde aurelia en de atalanta dol op overrijpe of zelfs rottende appels, peren of pruimen. Als je fruitbomen hebt staan, kan je dus gerust een paar exemplaren laten liggen. Bijvoeren kan ook, ze zijn ook gek op een overrijpe banaan, druif of perzik.
De lijst met vlinderlokkende en bijvriendelijke planten is nog veel langer. Ook de bloemen van kruiden zoals tijm, salie, marjolein en munt zijn ideaal. Wie nog een verloren plaatsje over heeft in de tuin kan ook kiezen om een kant en klaar mengsel van vlinderlokkende bloemen te zaaien. Plaats tot slot nog enkele bijenhotels in je tuin, vlakbij bijvriendelijke planten, en je B&B voor bijen en vlinders is compleet!
Op zoek naar bijvriendelijke planten of bijenhotels? Spring even binnen in ons plantencentrum, omdat we midden in de natuur gelegen zijn, kan je meerdere unieke soorten vlinders en bijen ontmoeten. Alle bijvriendelijke planten kregen trouwens een speciaal labeltje zodat ze in één oogopslag herkenbaar zijn voor iedereen die ernaar op zoek is.
Dries en Nadine